ΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Ο Άγιος Νικόλαος (ή απλά Άγιος για τους ντόπιους), είναι η πρωτεύουσα του Νομού Λασιθίου και βρίσκεται στη βόρεια ακτογραμμή της Κρήτης, στη Δυτική πλευρά του κόλπου του Μεραμβέλλου. Η ονομασία του προήλθε από το βυζαντινό εκκλησάκι που βρίσκεται στον όρμο Αγίου Νικολάου. Παλαιότερη γνωστή ονομασία ήταν το Μαντράκι, καθώς υπήρχαν πολλές μάντρες με κατσίκια που ξεχειμώνιαζαν. Άλλη γνωστή ονομασία του, είναι αυτή που ακόμα χρησιμοποιούν οι κάτοικοι των γύρω χωριών, Γιαλός.
Από το έτος 2000, λόγω του σχεδίου Καποδίστρια, στο Δήμο Αγίου Νικολάου συγχωνεύθηκαν οι κοινότητες Κριτσάς, Ελούντας, Λιμνών, Καλού Χωριού, Βρουχά, Σκινιά, Λούμα, Ζενίων, Έξω Ποτάμων, Κρούστα, Έξω Λακωνίων, Μέσα Λακωνίων και Πρίνας.
Η οικονομία του Δήμου βασίζεται στον τουρισμό, την καλλιέργεια της ελιάς και στη μη σταυλισμένη κτηνοτροφία. Οι μόνιμοι κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ήταν 19.593.
ΔΗΜΟΣ ΝΕΑΠΟΛΕΩΣ
Ο Δήμος Νεάπολης βρίσκεται στα βόρεια και δυτικά του νομού Λασιθίου και έχει σαν έδρα την Νεάπολη. Πρόκειται για ένα δήμο ο οποίος, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, έχει συνολικά 5.059 κατοίκους και έκταση 193.860 στρέμματα.
Ο δήμος περιλαμβάνει 9 δημοτικά διαμερίσματα.
ΚΟΙΝΟΝΗΤΑ ΒΡΑΧΑΣΙΟΥ
Στη νότια πλαγιά του βουνού Ανάβλοχος, τριγυρισμένο από τους επιβλητικούς ορεινούς όγκους της Σελένας και του Σταυρού, βρίσκεται χτισμένο το Βραχάσι, σε απόσταση λιγότερο από 50 χιλιόμετρα από το Ηράκλειο. Το χωριό έγινε γνωστό μερικά χρόνια πριν, όταν οι κάτοικοι του, μετά από επίπονες προσπάθειες κατάφεραν να εξαιρεθεί από το νόμο Καποδίστρια και να γίνει ανεξάρτητη κοινότητα. Τα τελευταία χρόνια το ορεινό χωριό γνωρίζει άνθιση, αφού πολλά παλιά σπίτια ανακαινίζονται και γίνονται μόνιμες κατοικίες για ντόπιους αλλά και ξένους.
Από τον Κ. Άμαντο (Ε.Ε.Κ.Σ, Γ΄ σ. 225) το τοπωνύμιο Βραχάσι είναι υποκοριστικό του βράχος. Αλλά μάλλον προέρχεται από αρχαιότερο τοπωνύμιο βραχάς = τόπος με βράχους κατά τα Πλατανιά, Πρινιάς, κ.λπ. 